Żółknące liście w roślinach doniczkowych

Problem żółknących liści dotyka nie tylko początkujących miłośników ogrodnictwa. Również osoby doświadczone niejednokrotnie miały do czynienia z tym zjawiskiem. Jeśli żółty nie jest naturalnie występującą barwą na liściach to oznaka, ze z roślinką dzieje się coś niedobrego. Te stan nazywany jest chlorozą roślin (liści) i może prowadzić do obumierania nie tylko blaszek liściowych, ale i całej rośliny. Czym jest dokładnie chloroza oraz jakie są przyczyny żółknięcia liści? Ten temat poruszymy właśnie w dzisiejszym wpisie. Miłej lektury!

Chloroza liści, czyli gdy w liściach zaczyna brakować chlorofilu

Chloroza liści jest chorobą, która może wystąpić na wszystkich roślinach domowych i ogrodowych. Gdy zaatakuje liście pojawiają się na nich charakterystyczne żółte wybarwienia spowodowane niedoborem chlorofilu, który odpowiada za fotosyntezę niezbędną do wytworzenia energii „zasilającej” roślinę. To właśnie dzięki niemu liście są zielone.  W wyniku zaburzeń procesów komórkowych chloroza przechodzi w nekrozę, czyli stan obumierania tkanek roślinnych. Ten stan łatwo można rozpoznać, gdy brzegi liścia wcześniej żółte staja się brązowe, a nawet czarne. Liście zazwyczaj wówczas wysychają i kruszą się. W tak zaawansowanym stadium chorobowym odratowanie rośliny jest niezwykle trudnym zadaniem. Dlatego lepiej zawczasu podjąć odpowiednie kroki, aby uratować roślinę.

Przyczyny żółknięcia zielonych liści

Co powoduje żółknięcie liści? Przyczyn żółknięcia liści jest wiele, ale większość z nich wynika z nieodpowiedniej pielęgnacji roślin. I nie ma tutaj znaczenia doświadczenie w hodowli roślin. Każdemu, nawet doświadczonemu ogrodnikowi zdarzają się sytuacje żółknięcia liści. Wśród najczęściej popełnianych błędów można wyróżnić:

- wybór nieodpowiedniego podłoża (skład, pH)

- nadmierne bądź niewystarczające podlewanie,

- niedopasowanie dawek nawozu bądź odżywki do roślin,

- niewłaściwe warunki oświetleniowe,

- niedobór składników odżywczych i mineralnych.

Oczywiście nie można pominąć również kwestii wieku rośliny. W tym przypadku nie mamy większego wpływu na naturalny proces starzenia się roślin i obumierania starych pędów, które zastępowane są nowymi. Również choroby grzybowe stanowią duży procent przypadków zżółknięcia liści. Ale o tym więcej przeczytacie we wpisach dotyczących właśnie chorób grzybowych.

Zapewnij roślinie odpowiednią temperaturę podczas transportu

Nie bez znaczenia pozostaje również sposób transportu rośliny ze sklepu do domu. Jest to szczególnie ważne w przypadku roślin tropikalnych i egzotycznych, które są ciepłolubne. Przemarznięcie rośliny skutkuje kurczeniem liści oraz powstaniem plam w kolorze żółtym bądź jasnobrązowym i matowym. W skrajnych przypadkach roślina zaczyna więdnąć a liście i pędy ciemnieją i stają się szkliste. Dlatego też upewnij się, że zamawiając rośliny w Internecie sprzedawca odpowiednio zabezpiecza je na czas podróży.

My używamy w sezonie jesienno-zimowym specjalnych ogrzewaczy do roślin tzw. „thermopacków”, które utrzymują optymalną temperaturę w czasie podróży do naszych Klientów. Dzięki temu sadzonki nie odczuwają wahań temperatury nawet podczas nocnego transportu przy ujemnych temperaturach. Więcej szczegółów o tym, jak pakujemy rośliny wyjaśniamy w specjalnym filmiku, który znajdziesz przy opisie dowolnej roślinki.

Oczywiście nie tylko podczas transportu roślina może przemarznąć. Również na skutek intensywnego wietrzenia pomieszczeń w sezonie zimowym, bądź postawienie ich na przeciągu może powodować zażółcenie liści. Także używanie zbyt zimnej wody może skutkować przemarzaniem sadzonek. Używaj zatem zawsze wody o temperaturze pokojowej, która najlepiej aby odstała 1-2dni przed podlaniem. W ten sposób metale ciężkie z „kranówki” opadną na dno konewki i nie dostaną się do podłoża.

Źle dobrane pH gleby oraz niedostateczna zawartość minerałów w podłożu

Zbyt kwaśne bądź zasadowe podłoże przyczynia się do nieprawidłowego rozwoju roślin. Bardzo uogólniając najlepszą ziemią dla roślin jest podłoże zbliżone do pH, czyli w granicach od 6 do 7. Wówczas mogą one swobodnie pobierać z podłoża niezbędne składniki odżywcze i mineralne. Jeśli pH jest zbyt wysokie zaburzony zostaje proces „żywienia” odbywający się poprzez korzenie i występują wówczas niedobory mikroelementów. Zaś, przy zbyt niskim odczynie pH, rośliny często wolniej rosną, są słabsze i bardziej narażone na działanie czynników chorobotwórczych oraz szkodników. Na niedobory składników mineralnych najczęściej narażone są:

- rośliny doniczkowe,

- rośliny ogrodowe, które są wrażliwe na zawartość wapnia w glebie oraz wodzie,

- krzewy ogrodowe np. różanecznik, hortensja.

Niewłaściwie dobrane pH podłoża prowadzi do niedoborów składników pokarmowych u roślin. Najczęściej w pierwszej kolejności zaczyna brakować azotu oraz żelaza, gdyż to one najłatwiej  wypłukiwane są z podłoża. Jeśli liście zaczynają żółknąć od końcówek to znak, że brakuje jednego z tych pierwiastków. W przypadku, gdy żółte plamy pojawiają się na środku blaszek liściowych i „wędrują” ku ich brzegom mamy do czynienia z chlorozą powierzchniową roślin, czyli niedoborem potasu, fosforu, magnezu lub azotu w przypadku starszych liści. Jeśli zmiany pojawiają się na młodych liściach to oznaka braku miedzi, żelaza bądź cynku.

Błędy w podlewaniu roślin

Długotrwała susza, przelanie roślin bądź zbyt obfite podlewanie powodują szereg chorób roślin zielonych, w tym właśnie żółknięcie liści. Jeśli roślina zbyt długo nie jest podlewana, nie może we właściwy sposób transportować składników mineralnych. Z uwagi na fakt, iż liście znajdują się najdalej od korzeni, to właśnie do nich trafia najmniej „pokarmu”, w efekcie czego zaczynają obumierać. Podobnie dzieje się w przypadku nadmiernego podlewania. Liście wówczas zżółkną najpierw na końcówkach, później przybiorą barwę ciemnego brązu a na koniec zaczną się zwijać. Bardzo często, gdy roślina ma za dużo wody, żółte plamy pojawiają się również na brzegach liści oraz wzdłuż nerwu głównego.

Aby uratować przelaną roślinę przede wszystkim ogranicz jej podlewanie. Następnie za pomocą widelca bądź patyczka zrób otwory drenujące w podłożu, które pomogą usunąć nadmiar wody z gleby. Jeśli to nic nie da to niestety konieczne będzie przesadzenie rośliny do nowego podłoża.

Niewłaściwe nawożenie i odżywianie roślin

Czasami zdarza się, że zapomnimy dołożyć nawozu lub odżywki do roślin, więc następnym razem dajemy jego podwójną dawkę aby „uzupełnić” niedobory. Niestety nie do końca tak to działa. Zbyt duże dawki nawozów szkodzą roślinom zamiast im pomagać. Zbyt wysokie stężenie składników mineralnych powoduje problemy z pobieraniem wody, niezbędnej do prawidłowego transportowania pierwiastków wewnątrz rośliny. Skutkuje to pojawianiem się żółtych plam na liściach oraz usychaniem rośliny. Podobnie dzieje się w przypadku, gdy wybierzemy nawóz o nieodpowiednim składzie. Nadmiar bądź niedobór któregoś ze składników może powodować m.in. żółknięcie liści, poparzenie i uszkodzenie korzeni bądź całkowite obumarcie sadzonki.

Jeśli zdarzy ci się podać roślinie za dużą dawkę nawozu spróbuj wypłukać jej nadmiar poprzez obfite podlewanie podłoża. W ten sposób możesz usunąć część składników. Możesz również częściowo wymienić glebę w doniczce na nową.

Oświetlenie podstawą procesu fotosyntezy i rozwoju

Właściwe warunki oświetleniowe to podstawa w procesie fotosyntezy odpowiadającej m.in. za zielony kolor liści. W przypadku, gdy roślina otrzymuje niewystarczającą ilość światła w ciągu dnia naturalne procesy zachodzące wewnątrz jej komórek ulegają zaburzeniu. Wówczas jej elementy np. liście nie otrzymują należytej dawki „energii”, która akumulowana jest m.in. w łodygach. Ten mechanizm obronny pozwala roślinie zachować zapasy energii, którą będzie oszczędnie wydatkowała aby przetrwać warunki braku światła jak najdłużej. W takim przypadku zauważysz, że liście zaczynają żółknąć „od spodu” aż po sam czubek redukując ich ilość.

W takim przypadku warto usunąć uschnięte liście i przenieść roślinę w jaśniejsze miejsce, które będzie dla niej bardziej odpowiednie. Jeśli nie dysponujesz w pomieszczeniu wystarczającą ilością  światła dziennego, użyj lamp sodowych (HPS), ledowych bądź metahalogenowych (MH) do doświetlania rośliny. Upewnij się jednak, że znajdują się one na odpowiedniej wysokości i nie przypalą najwyższych liści.

Zapraszamy do drugiej części artykułu na temat żółtych liści, w której omówimy to zagadnienie na podstawie przykładów konkretnych roślin.